Nieśmiałe dziecko zwykle potrzebuje więcej czasu na przystosowanie się do nowych sytuacji i ludzi. Bacznie obserwuje, co dzieje się w jego otoczeniu i jeśli widzi, że jest bezpiecznie, zaczyna powoli uczestniczyć w wydarzeniu.
Rodzice często widząc jak ich dziecko reaguje na stresowe sytuacje, starają się ich unikać, coraz bardziej izolując dziecko, co niestety potęguje nieśmiałość. Lepiej w pewnych sytuacjach pomóc nieśmiałemu dziecku znaleźć się w nowej, budzącej niechęć sytuacji. Z drugiej strony nie należy też niczego przyspieszać. Popędzanie malucha może pogorszyć sytuację a nawet spowodować uraz psychiczny. Najlepszą metodą jest stopniowe oswajanie z nowymi sytuacjami z jednoczesnym wparciem i wzmacnianiem poczucia bezpieczeństwa. Dzieci zwłaszcza w wieku przedszkolnym swoje opory łatwiej przezwyciężają, gdy mają obok siebie zaprzyjaźnioną osobę, najlepiej w podobnym wieku. Oswojenie się z jedną osobą jest łatwiejsze niż z dużą grupą. Z czasem liczba przyjaciół powinna się zwiększać, by nie uzależniać dziecka tylko od jednej osoby. Trzeba nieśmiałe dziecko zachęcić do aktywnego uczestniczenia w rożnych wydarzeniach, wzmacniać pozytywnie, mówiąc: ” Byłeś dzielny”, ” Świetnie kopałeś piłkę”,” Miałeś fajne pomysły na zabawę z Frankiem” itp. Rodzic powinien realistycznie podejść do możliwości dziecka, stawiajmy je w takich sytuacjach, z którymi da sobie radę i dopiero z czasem próbujmy stopniowo tych trudniejszych. Gdy widzimy, że dziecko chowa się np.pod stół, gdy przyjdą goście, zaakceptujmy jego lęk i okażmy zrozumienie. Nie wyśmiewajmy nieśmiałych zachowań i nie porównujmy z innymi osobami, a raczej starajmy się udzielić wsparcia, uspokoić i dopiero stopniowo spróbujmy oswoić z wyzwaniem. Chwalmy każde pozytywne zachowania, a gdy nieśmiałe dziecko jest niegrzeczne, starajmy się nie krzyczeć a tłumaczyć, dlaczego postąpiło źle. Niestety nieśmiałość u dziecka może stać się nawykiem a nawet sposobem na życie. Im więcej uwagi będziemy poświęcać na pomoc dziecku, tym mniej ono będzie próbowało samodzielnie stawić czoła wyzwaniu. Trzeba odpowiednio wyważyć w jakich sytuacjach pomóc a w jakich lepiej pozostawić dziecko samo sobie, obserwując rozwój wydarzeń z boku. Jeśli widzisz, że Twoje dziecko ewidentnie nie radzi sobie samo w nowych sytuacjach, nieśmiałość coraz bardziej się pogłębia, może być konieczna wizyta u psychologa, który stosując odpowiednie treningi, spróbuje pomóc kilkulatkowi. Na pewno nie można bagatelizować nieśmiałości u dziecka i pozostawiać je samemu sobie. Problem może narastać i zostawiać trwałe ślady w psychice dziecka a także powodować w skrajnych sytuacjach zaburzenia np. mutyzm (zanik mowy), którego jedną z przyczyń jest lęk przed wypowiadaniem się.
Jak ośmielić nieśmiałe dziecko?
*Ucz, jak należy zachowywać się w konkretnych sytuacjach. Np. jak rozmawia się z ludźmi: „Gdy ktoś cię o coś pyta, odpowiedz, a potem dodaj coś od siebie – Jak masz na imię? – Natalia, mam 6 lat”.
*Pokazuj dziecku, że jesteś śmiałym rodzicem. Nawiązuj w jego obecności rozmowę z listonoszem, ze sprzedawcą w sklepie, na przystanku autobusowym, w kolejce.
*Zapraszaj znajomych do domu. Zabieraj dziecko do teatru i w inne miejsca, gdzie jest dużo ludzi. Powoli przyzwyczajaj dziecko do nowych rzeczy. Nowe sytuacje są konieczne dla jego rozwoju.
*Wysyłaj pociechę na weekend do znajomych, rodziny, od czasu do czasu separuj je od siebie.
*Ucz dziecko niezależności, pozwalaj, wręcz chwal za sprzeciwianie się i wyrażanie swojego zdania.
*Pozwalaj mu wygrywać.
*Nie funduj dziecku silnych stresów. Raczej nagradzaj, niż karz. Nieśmiałe dzieci szybciej się uczą, gdy są chwalone za to co dobre niż karane za to co złe.
*Podwyższaj samoocenę dziecka, chwal je przy każdej okazji, ucz je doceniać swoje mocne strony.
*Dzieci czują się swobodniej, gdy mają poczucie anonimowości (np. występują w masce). Można namówić dziecko, by chodziło do sąsiadów przebrane za anioła i zbierało datki np. na schronisko dla psów. To dobry trening pozbywania się nieśmiałości.
WASZ SZKOLNY PSYCHOLOG
